Docent: Cees Reijner
Gastvrouw : Ans van de Loo tel. 06 34 06 02 92
Prijs : € 69,00 incl. koffie / thee
Italiaanse geschiedenis 1861 - heden
In vier onderdelen gaat deze cursus in op boeiende aspecten van de Italiaanse cultuur tegen de achtergrond van politieke en sociaaleconomische ontwikkelingen in Italië en daarbuiten. Waar nodig zal bovendien de invloed van de klassieke Italiaanse kunst en literatuur (13e-19e eeuw) op de moderne Italiaanse cultuur worden besproken.
Deel 1: Nationale eenheid, Eerste Wereldoorlog en Nationalisme: 1861-1922
Na de eenwording van Italië in 1861 maakte het land aan-vankelijk een langzame sociaal-economische ontwikkeling door. Grote ongelijkheid, afstand tussen elite en volk, een bijna onoplosbare kloof tussen Noord en Zuid-Italië, analfabetisme en een agrarische en onderontwikkelde samenleving waren enkele oorzaken die leidden tot de opkomst van politieke bewegingen zoals het communisme en het fascisme. Tegen deze politiek turbulente achtergrond belichten we de schilder-kunst (o.a. realisme en futurisme) en proza en poëzie: naturalisme, decadentisme en de reactie daarop tijdens de eerste decennia van de twintigste eeuw van jonge modernistische schrijvers.
Deel 2: Fascisme: 1922-1943
Tijdens het totalitaire regime van Mussolini stonden het radicaal nationalisme en raszuiverheid centraal in de leer van het fascisme. Het regime deed er alles aan om de cultuur van Italië zuiver te houden en probeerde zoveel mogelijk buitenlandse invloeden op de Italiaanse cultuur tegen te gaan. Bovendien benadrukte het regime het Romeinse verleden van Italië, dat we bijvoorbeeld terugzien in de moderne Italiaanse architectuur tijdens de jaren dertig en veertig. Ondanks de gelijkschakeling van de cultuur slaagden jonge veelbelovende schrijvers erin om in proza en dichtkunst nieuwe wegen in te slaan.
Deel 3: De vorming van de Republiek Italië: 1943-1990
Nadat het fascistische regime in 1945 was verslagen, beleefde Italië een razendsnelle economische ontwikkeling die een ‘economisch mirakel’ werd genoemd. Maar tijdens deze periode van economische bloei bleven ernstige politieke tegenstellingen bestaan en brachten het land in de jaren negentig bijna aan de rand van de afgrond.
Het was juist de Italiaanse cinema die met het zogenaamde ‘neorealisme’ afrekende met het fascistische tijdperk en tegelijkertijd een realistisch beeld lieten zien van het nieuwe Italië waarin de oude tegenstellingen nog niet verdwenen waren, maar waar ook tegen de achtergrond van het economische mirakel, nieuwe sociale problemen opdoemden. Literatuur en beeldende kunst borduurden voort op de kritische weg die het neorealisme in de jaren veertig en vijftig was ingeslagen. Vanaf de jaren 1960 slaat de Italiaanse cinema nieuwe wegen in en dat geldt ook voor de Italiaanse literatuur.
Deel 4: De Tweede Republiek en opkomst populisme: 1990-heden
Ondanks de vele diepgaande politieke conflicten en culturele controverses is het land iedere keer weer in staat gebleken zich op te richten. De verscheidenheid en veerkracht van de Italiaanse samenleving weerspiegelen zich ook in de filmkunst, literatuur en populaire muziek vanaf de jaren negentig tot in deze tijd. Nieuwe jonge veelbelovende cineasten, schrijvers en musici beschrijven de Italiaanse maatschappij op een scherp kritische wijze en hekelen in hun creatieve werk de corruptie in de Italiaanse politiek en de opkomst van het populisme.
Deze cursus kan worden beschouwd als een verdieping van de lezing over het moderne Italië die in november 2023 plaatsvond. Maar als je die lezing gemist hebt, kun je zonder achterstand aan deze cursus deelnemen.
De docent is Cees Reijner. Hij is afgestudeerd in de Italiaanse taal- en letterkunde en daarna in de vroegmoderne geschiedenis. Vervolgens promoveerde hij aan de Universiteit Leiden op het onderwerp Italiaanse geschiedschrijving over de Nederlandse Opstand, 1585-1650.
Zoals te verwachten is, bracht en brengt hij veel tijd door in Italië.
Inschrijven